پارگی SLAP یا لابروم شانه یکی از آسیب های رایج در شانه به شمار می رود. پارگی های SLAP نوع مهمی از آسیب دیدگی شانه است که باید به موقع تشخیص داده شود، زیرا می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد شانه تأثیر بگذارد و غالبا نیاز به درمان تخصصی دارند. تشخیص و مدیریت صحیح برای بازگرداندن مکانیک و قدرت طبیعی شانه مهم است.
پارگی لابروم شانه چیست؟
پارگی لابروم شانه نوعی آسیب یا پارگی غضروفی در شانه است که لبه اطراف کاسه مفصل شانه رادرگیر می کند. به طور خلاصه پارگی غضروف اطراف حفره مفصل شانه به عنوان آسیب SLAPشناخته می شود. این غضروف که لابروم نام دارد، باعث پایداری و ثبات مفصل شانه است. هنگامی که لابروم دچار پارگی شود، موجب درد، بی ثباتی و کاهش عملکرد شانه شود.
دلایل پارگی SLAP چیست؟
پارگی SLAP (Superior Labrum from Anterior to Posterior) نوع خاصی از پارگی لابروم در ناحیه فوقانی مفصل شانه است که از جلو به پشت امتداد دارد. دلایل اصلی پارگی SLAP عبارتند از:
- آسیب‌های ناگهانی: افتادن روی دست باز، ضربه مستقیم به شانه، یا کشیدگی ناگهانی بازو می تواند منجر به پارگی SLAP شود.
- حرکات مکرر و بیش از حد: فعالیت هایی که نیازمند حرکات تکراری و بیش از حد شانه هستند، مانند پرتاب در بیسبال، شنا، وزنه‌برداری و تنیس، به مرور زمان باعث فرسایش و پارگی SLAP شوند.
- بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن وزنه‌های سنگین یا اشیاء سنگین با بازوهای باز می‌تواند فشار زیادی بر لابروم وارد کند و منجر به پارگی SLAP شود.
- پیری و فرسایش: با افزایش سن، لابروم به طور طبیعی دچار فرسایش شده و خطر پارگی SLAP افزایش خواهد یافت.
- ناپایداری شانه: در افرادی که شانه‌های ناپایدار دارند یا قبلاً دچار دررفتگی شانه شده‌اند، خطر پارگی SLAP بیشتر است.
- حرکات ناگهانی و شدید: حرکات ناگهانی و شدید مانند کشش شدید بازو احتمال بروز پارگی SLAP را بیشتر خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: پارگی تاندون های روتاتور کاف
علائم پارگی لابروم شانه یا SLAP چیست؟
علائم پارگی لابروم شانه یا SLAP (Superior Labrum Anterior to Posterior) عبارتند از:
- درد شانه: درد معمولا در بخش جلویی یا پشتی شانه احساس شده و در حالت های خاصی از حرکت شانه تشدید می شود، مثل بلند کردن اشیاء یا چرخاندن بازو.
- ضعف شانه: کاهش قدرت در شانه و بازو، به خصوص هنگام بلند کردن وزنه یا انجام فعالیت های روزمره.
- احساس قفل شدن یا گیر کردن شانه: گاها شانه در حین حرکت قفل شود یا صداهای غیر طبیعی مثل صدای تق تق یا کلیک از آن شنیده شود. این علامت با نشانه های شانه یخ زده متفاوت است.
- کاهش دامنه حرکتی: کاهش توانایی حرکت دادن شانه به صورت کامل و بدون درد.
- حساسیت به لمس: شانه به لمس حساس و دردناک است.
- احساس ناپایداری: حس ناپایداری یا شل بودن شانه، به ویژه هنگام انجام فعالیت های ورزشی یا حرکات ناگهانی.
تشخیص پارگی لابروم شانه
با توجه به آن که علائم پارگی لابروم با سایر مشکلات شانه شباهت بسیار دارد، پزشک متخصص باید با روش های تخصص به تشخیص هرچه سریع تر این عارضه و درمان آن بپردازد. روش های تشخیص پارگی لابروم شانه شامل موارد زیر است:
🟡 معاینه فیزیکی: پزشک متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپیست ابتدا شانه را بررسی و از بیمار می‌خ واهد حرکات مختلفی را انجام دهد تا منبع درد و ناپایداری شانه مشخص شود. تست های فیزیکی مختلفی مانند تست اُبراین (O’Brien’s test) و تست کندال (Crank test) می توانند به شناسایی پارگی لابروم کمک کنند.
⚫ تصویربرداری با اشعه ایکس (X-ray): این روش برای بررسی استخوان ها و ارزیابی مشکلات دیگر شانه مفید است. هرچند، پارگی لابروم به‌طور مستقیم در تصاویر اشعه ایکس دیده نمی شود، اما برای تشخیص مشکلات دیگر که علائم مشابهی دارند، مفید است.
🟡 MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): MRI یکی از بهترین روش ها برای تشخیص پارگی لابروم است. این روش از امواج مغناطیسی برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت های نرم، از جمله لابروم، استفاده می کند. MRI با تزریق ماده حاجب (MRI arthrogram) می تواند تصاویر دقیق تری از پارگی لابروم ارائه دهد.
⚫ سونوگرافی (Ultrasound): این روش کمتر مورد استفاده قرار می گیرد، اما می تواند برای ارزیابی پارگی های سطحی لابروم و دیگر بافت های نرم شانه مفید باشد.
🟡 آرتروسکوپی (Arthroscopy): این روش جراحی تشخیصی و درمانی است که در آن یک دوربین کوچک (آرتروسکوپ) از طریق برش های کوچک وارد مفصل شانه می شود تا داخل مفصل به‌صورت مستقیم بررسی شود. این روش دقیق ترین راه برای تشخیص پارگی لابروم است و در صورت تشخیص پارگی، می‌توان همزمان به درمان آن نیز پرداخت.
روش های درمان پارگی لابروم شانه
روشهای درمان پارگی لابروم شانه بسته به شدت و نوع پارگی، علائم بیمار و نیازهای فعالیتی فرد متفاوت است. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
درمان های غیرجراحی
- استراحت و جلوگیری از فعالیت‌های سنگین: اجتناب از فعالیت هایی که موجب تشدید درد و آسیب بیشتر می شوند، مانند بلند کردن وزنه‌های سنگین یا حرکات تکراری شانه.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی که توسط فیزیوتراپیست تجویز می شود، به بهبود قدرت و پایداری شانه کمک می کند. برنامه های توانبخشی شامل تمرینات برای تقویت عضلات کاف شانه و ورزش های شانه بعد از عمل جراحی است.
- تزریق کورتیکواستروئید: در برخی موارد، تزریق کورتیکواستروئیدها به داخل مفصل شانه می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
جراحی
اگر درمان های غیرجراحی مؤثر نباشند یا پارگی لابروم شدید باشد، انجام جراحی شانه لازم است. روش های جراحی شامل:
- آرتروسکوپی شانه: این روش کم تهاجمی شامل استفاده از یک دوربین کوچک (آرتروسکوپ) و ابزارهای جراحی خاص است که از طریق برش های کوچک وارد مفصل شانه می شوند. با این روش، جراح لابروم پاره شده را ترمیم یا بخش های آسیب دیده را برمیدارد.
- بازسازی لابروم: در برخی موارد، جراح نیاز به استفاده از بخیه ها یا لنگرهای خاصی برای بازسازی و ترمیم لابروم دارد.
- جراحی باز شانه: در موارد نادر و شدید، جراحی باز برای ترمیم پارگی لابروم نیاز است.
سوالات متداول پارگی SLAP یا لابروم شانه
پارگی SLAP می‌تواند به علت آسیب‌های حاد مانند افتادن روی دست در حالت کشیده، بلند کردن اشیای سنگین یا حرکات تکراری و شدید مانند پرتاب کردن در ورزش‌هایی مثل بیسبال یا والیبال رخ دهد.
برخی اقدامات پیشگیرانه شامل تقویت عضلات شانه، انجام تمرینات کششی قبل از فعالیت‌های ورزشی، اجتناب از حرکات شدید و تکراری و استفاده از تکنیک‌های صحیح در ورزش‌ها و فعالیت‌های روزانه می‌باشد.
بله، برخی از پارگی‌های SLAP ممکن است با درمان‌های غیرجراحی بهبود یابند، به خصوص اگر علائم خفیف باشند و فعالیت‌های روزانه را به شدت تحت تأثیر قرار ندهند. با این حال، تصمیم نهایی باید توسط پزشک متخصص و بر اساس شرایط خاص هر بیمار گرفته شود.
