کیست مینیسک زانو یکی از اختلالات شایع مفصل زانو است که به دلیل آسیب یا التهاب در مینیسک ها ایجاد می شود. معمولا این کیست در اثر وارد شدن فشار، پارگی یا ساییدگی مینیسک و تجمع مایع درون بافت مینیسک به وجود می آیند و باعث بروز درد، تورم و محدودیت حرکت در زانو می شوند. کیست مینیسک در قسمت خارجی یا داخلی زانو تشکیل شده و معمولا با سایر مشکلات زانو اعم از آرتروز زانو همراه است. در این مقاله به بررسی عوامل مختلفی اعم از علائم، انواع، دلایل بروز و روشهای تشخیص این عارضه خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
کیست مینیسک زانو چیست؟
مینیسک دو قطعه غضروفی C شکل بوده که مانند ضربه گیر عمل می کنند و منجر به کاهش فشار و اصطکاک مفصل زانو می شود. کیست مینیسک زانو یک توده پر از مایع در ناحیه مفصل زانو بوده که معمولا این عارضه به دلیل تجمع مایع درون بافت و آسیب دیدگی مینیسک رخ می دهد. لازم به ذکر است هنگامی که پارگی مینیسک زانو رخ می دهد، مایع سینوویال از طریق پارگی به بافت های اطراف نشت می کند و در نتیجه ممکن است کیست تشکیل شود.
علائم کیست مینیسک زانو
هنگامی که مینیسک زانو دچار آسیب دیدگی یا پارگی شود، کیست مینیسک در ناحیه زانو ایجاد می شود. این عارضه در بدن هر فرد با علائم مختلفی بروز می کند و شدت آن با توجه به شرایط جسمانی هر فرد متفاوت است. در صورت بروز علائم حتما به بهترین متخصص ارتوپد تهران مراجعه نمایید. برخی از رایج ترین علائم این عارضه به شرح زیر است:
- تورم و التهاب
- درد شدید در زانو
- صدای تق تق در زانو
- محدودیت حرکت زانو
- بروز برآمدگی بدون درد
- قفل شدن یا گرفتگی زانو
- افزایش حساسیت به فشار
- احساس کشش یا کشیدگی در پشت زانو
- ایجاد برآمدگی سفت و توده در محل مینیسک
- علائم ناشی از فشار به اعصاب مانند بی حسی یا ضعف در پا
انواع کیست مینیسک زانو
کیست های مینیسک زانو به دو نوع اصلی تقسیم می شوند که هر کدام از آنها دارای ویژگی ها و علائم خاص خود هستند:
- کیست پارامنیسکال
- کیست پری منیسکال
دلایل بروز کیست مینیسک زانو
بهتر است بدانید کیست های داخلی زانو بیشتر از کیست های خارجی یا جانبی بوده و همینطور کیست های مینیسک جانبی کوچکتر از کیست های داخلی هستند. این بیماری به دلیل آسیب یا مشکلات مرتبط به مینیسک رخ می دهد. برخی از دلایل اصلی بروز این کیست ها به شرح زیر است:
آسیب های ناشی از ضربه یا تصادفات
وارد شدن ضربه و فشار به ناحیه زانو در فعالیت های سنگین سبب بروز این عارضه می شود.
آسیب دیدگی مینیسک
یکی از شایع ترین دلایل بروز کیست مینیسک زانو، پارگی یا آسیب دیدگی مینیسک است. این آسیب ها به دلیل حرکات ناگهانی و فشار زیاد به زانو رخ می دهند.
آرتروز زانو
التهاب مزمن در مفصل ناشی از آرتروز زانو باعث تضعیف مینیسک ها و ایجاد شکاف و پارگی و در نهایت بروز کیست می شوند.
حرکات تکراری و فشار مداوم
فشار طولانی مدت و انجام حرکات تکراری باعث آسیب دیدگی مینیسک می شود که این موضوع موجب تجمع مایع سینوویال در اطراف مینیسک و بروز کیست در ناحیه زانو می شود.
افزایش سن
لازم به ذکر است با افزایش سن، مینیسک ها ضعیف تر و آسیب پذیرتر می شوند. این موضوع به راحتی منجر به پارگی مینیسک و در نتیجه تشکیل کیست در مینیسک زانو می گردد.
ناهماهنگی ساختار زانو
برخی از مشکلات ساختاری زانو مانند ناهماهنگی در نحوه چرخش یا حرکت استخوان ها، فشار زیاد و غیرطبیعی به مینیسک وارد می کند و منجر به آسیب دیدگی و ایجاد کیست می شود.
روشهای پیشگیری از کیست مینیسک زانو
رعایت یکسری نکات منجر به پیشگیری از کیست مینیسک و کاهش خطرات و عوارض های احتمالی می شود. در ادامه، به موثرترین روشهای پیشگیری از این بیماری اشاره می نماییم:
- در صورت انجام ورزش هایی مانند فوتبال یا بسکتبال از تجهیزات محافظتی مانند زانوبند استفاده نمایید.
- انجام تمرینات کششی و گرم کردن قبل از ورزش باعث افزایش انعطاف پذیری و آمادگی مفصل زانو می گردد.
- بهتر است بدانید وزن زیاد فشار زیادی به مفصل زانو وارد می کند و خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد. بنابراین حفظ وزن متعادل سبب حفظ سلامت مفصل زانو می شود.
- انجام فعالیت های پر فشار به زانو مانند نشستن یا ایستادن طولانی مدت و بدون حرکت منجر به آسیب دیدگی مینیسک می شود. بنابراین بعد از استفاده بیش از حد از زانو به اندازه کافی استراحت نمایید.
- عضلات اطراف زانو اعم از چهارسر ران، همسترینگ و عضلات دیگر را تقویت نمایید زیرا عضلات قوی تر فشار کمتری به منیسک وارد کرده و از آسیب دیدگی جلوگیری می کند. لازم به ذکر است تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات زانو بسیار مفید و موثر است.
- انجام فعالیت های ورزشی با تکنیک صحیح و استفاده از فرم مناسب، خطر آسیب به زانو را کاهش می دهد. همینطور استفاده از تجهیزات مناسب مانند کفش های ورزشی و طبی منجر به جلوگیری از بروز این عارضه می شود.
بیشتر بخوانید: درمان پارگی تاندون زانو بدون جراحی
روشهای تشخیص کیست مینیسک زانو
بهتر است بدانید تشخیص این عارضه با استفاده از روشهای مختلف پزشکی و تصویربرداری انجام می شود. این روش ها به پزشک کمک می کند تا به درستی تشخیص دهد که آیا در ناحیه زانو کیست مینیسک وجود دارد یا خیر و شدت آسیب مینیسک را ارزیابی می کند. به طور کلی روشهای رایج تشخیص این بیماری به شرح زیر است:
- اولتراسوند
- سونوگرافی
- رادیوگرافی
- معاینه فیزیکی
- آرتروسکوپی زانو
- تصویربرداری با ام آر آی
روشهای درمان کیست مینیسک زانو
درمان کیست مینیسک زانو به شدت علائم، اندازه کیست و وضعیت کلی مفصل زانو بستگی دارد. لازم به ذکر است در برخی موارد این عارضه نیاز به درمان خاصی ندارد و به طور خود به خود بهبود می یابد. اما در صورتی که علائم این بیماری شدید باشد، روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد که در این قسمت به مهمترین روشهای درمان اشاره می نماییم:
- فیزیوتراپی
- ترمیم منیسک
- تزریق استروئیدی
- آرتروسکوپی زانو
- درمان کیست بیکر
- جراحی کیستکتومی
- کشیدن مایع کیست
- استفاده از کمپرس یخ
- استراحت و کاهش فعالیت
- مصرف داروهای ضدالتهاب
- تزریق کورتیکواستروئید در زانو
- برداشتن کامل یا جزئی منیسک
- درمان با لیزر یا امواج رادیوفرکانسی
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، کیست مینیسک زانو به دلیل آسیب به منیسک یا بیماری های التهابی مانند آرتروز رخ می دهد و با علائمی اعم از درد، تورم و محدودیت حرکت در زانو بروز می کند. بهتر است بدانید درمان این بیماری به شدت علائم و وضعیت مفصل زانو بستگی دارد به همین دلیل با تشخیص و معاینه پزشک و همینطور بررسی علائم بیماری، بهترین روش برای درمان انتخاب می شود. همینطور پیشگیری از بروز کیست از طریق تقویت عضلات اطراف زانو، رعایت تکنیک های صحیح در ورزش، گرم کردن قبل از فعالیت، کنترل وزن بدن و درمان به موقع آسیب های زانو امکان پذیر است.
