آرتروسکوپی شانه چگونه است؟

آرتروسکوپی شانه یک نوع از انواع جراحی های شانه است که برای تشخیص و درمان مشکلات مختلف مفصل شانه به کار می‌ رود. مطالعات نشان داده‌اند که آرتروسکوپی شانه در مقایسه با جراحی باز، میزان عفونت را تا ۰.۴٪ کاهش می‌دهد و زمان بازگشت به فعالیت را تا ۵۰٪ کوتاه‌ تر می‌کند. آیا می دانید این جراحی چگونه و در چه مواردی انجام می شود؟

جراحی آرتروسکوپی شانه با دقتی حیرت‌انگیز انجام می‌شود؛ به طوری که جراح می‌تواند ساختارهایی به ظرافت تار مو را ترمیم کند.

دکتر حمیدرضا اصلانی

آرتروسکوپی شانه چیست؟

آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی کم‌ تهاجمی است که با استفاده از یک آرتروسکوپ، دوربینی به قطر تقریبی ۴ میلی‌متر، انجام می‌شود. این تکنیک امکان مشاهده و ترمیم ساختارهای داخلی مفصل شانه را از طریق برش‌هایی به اندازه ۵-۱۰ میلی‌متر فراهم می‌کند. در طول این نوع از جراحی شانه، مفصل با محلول سالین استریل پر می‌شود تا دید بهتری ایجاد شود و فشار داخل مفصلی به حدود ۷۰-۳۰ میلی‌متر جیوه می‌رسد.

جراح از ابزارهای مخصوصی مانند شیورها، پروب‌ها و انواع سوزن‌های بخیه استفاده می‌کند که قطری بین ۲ تا ۵ میلی‌متر دارند. این روش امکان ترمیم ساختارهایی مانند لبروم (با ضخامت حدود ۲-۴ میلی‌متر) و تاندون‌های روتاتور کاف (با ضخامت ۱۰-۱۴ میلی‌متر) را فراهم می‌کند.

این تصاویر به جراح اجازه می‌دهند تا بدون نیاز به باز کردن کامل مفصل، مشکلات مختلف مانند پارگی‌های روتاتور کاف، پارگی‌های لابروم، التهاب‌های مختلف، و آسیب‌های ناشی از آرتریت را تشخیص داده و درمان کند. آرتروسکوپی به دلیل مزایای فراوانی که دارد، از جمله درد کمتر، زمان بهبودی کوتاه‌تر، و عوارض کمتر، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش انجام آرتروسکوپی شانه

آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی کم‌ تهاجمی است که با استفاده از یک دستگاه به نام آرتروسکوپ انجام می‌ شود. آرتروسکوپ یک لوله نازک و بلند است که در انتهای آن یک دوربین کوچک و منبع نور قرار دارد. این دوربین تصاویر داخلی مفصل شانه را به یک مانیتور خارجی منتقل می‌کند. روش انجام آرتروسکوپی شانه به شرح زیر است:

• بیهوشی: ابتدا بیمار تحت بیهوشی عمومی یا موضعی قرار می‌گیرد تا در طول عمل درد و ناراحتی احساس نکند.

• ایجاد برش‌های کوچک: جراح چند برش کوچک در اطراف مفصل شانه ایجاد می‌کند. این برش‌ها به اندازه کافی کوچک هستند که تنها آرتروسکوپ و ابزارهای جراحی از آن‌ها عبور کنند.

• وارد کردن آرتروسکوپ: جراح آرتروسکوپ را از طریق یکی از برش‌ها وارد مفصل شانه می‌کند. تصاویر به دست آمده از دوربین آرتروسکوپ به یک مانیتور منتقل می‌شود، که جراح می‌تواند وضعیت داخلی مفصل را بررسی کند.

• تشخیص و درمان: جراح با مشاهده تصاویر، مشکلات موجود در مفصل شانه را تشخیص می‌دهد. سپس با استفاده از ابزارهای جراحی کوچک که از طریق سایر برش‌ها وارد شده‌اند، به درمان مشکلات مانند ترمیم پارگی‌ها، برداشت بافت‌های ملتهب یا اصلاح ناهنجاری‌ها می‌پردازد.

• خارج کردن ابزارها: پس از اتمام جراحی، جراح آرتروسکوپ و ابزارهای جراحی را خارج می‌کند و برش‌های کوچک را با بخیه‌های کوچک می‌بندد.

• پوشاندن برش‌ها: برش‌ها با باند یا گاز استریل پوشانده می‌شوند.

• بازیابی و مراقبت‌های بعدی: بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا از اثرات بیهوشی بهبود یابد. پس از جراحی، بیمار ممکن است نیاز به فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی برای بازگرداندن حرکت و قدرت مفصل شانه داشته باشد.

فیلم نحوه انجام آرتروسکوپی شانه

دلایل انجام آرتروسکوپی شانه

آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات مختلف شانه به کار می‌رود. دلایل انجام آرتروسکوپی شانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

پارگی روتاتور کاف: این پارگی‌ ها معمولاً در اثر استفاده مکرر از شانه یا آسیب‌های حاد رخ می‌دهد. آرتروسکوپی می‌تواند برای ترمیم پارگی تاندون های روتاتور کاف استفاده شود.

شانه یخ‌ زده (کپسولیت چسبنده): شانه یخ زده باعث محدودیت حرکت و درد شدید شانه می‌شود. آرتروسکوپی می‌تواند به از بین بردن بافت‌های چسبنده و بهبود حرکت کمک کند.

پارگی لابروم: لابروم یک نوار غضروفی در اطراف حفره شانه است که می‌تواند در اثر ضربه یا استفاده مکرر پاره شود. آرتروسکوپی برای ترمیم پارگی SLAP یا لابروم شانه به کار می‌رود.

آرتریت (التهاب مفصل): در مواردی که آرتریت شانه باعث درد و محدودیت حرکت می‌ شود، آرتروسکوپی می‌تواند برای پاکسازی بافت‌های ملتهب و آسیب‌دیده مفید باشد.

دررفتگی مکرر شانه: در صورت بروز دررفتگی‌های مکرر شانه، آرتروسکوپی می‌تواند برای تثبیت مفصل شانه و جلوگیری از دررفتگی‌های آینده استفاده شود.

بورسیت: التهاب بورس (کیسه‌های کوچک حاوی مایع) در شانه می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکت شود. آرتروسکوپی می‌تواند برای برداشتن یا ترمیم این بافت‌ها مفید باشد.

شکستگی‌ ها: در برخی موارد خاص شکستگی‌های شانه، آرتروسکوپی می‌تواند به منظور ترمیم استخوان‌ها و بافت‌های نرم اطراف استفاده شود.

کاربردهای جراحی آرتروسکوپی شانه

آرتروسکوپی شانه کاربردهای متعددی در درمان مشکلات مختلف شانه دارد. برخی از مهمترین کاربردهای این روش جراحی عبارتند از:

• ترمیم پارگی روتاتور کاف

• درمان ناپایداری شانه

• خارج کردن اجسام آزاد

• درمان سندروم گیرافتادگی شانه

• ترمیم پارگی لبروم (SLAP)

• درمان آرتروز شانه

• درمان تاندونیت دوسر بازویی

• ترمیم شکستگی‌ های کوچک

• بیوپسی بافت

• درمان عفونت مفصلی

بهترین زمان برای انجام آرتروسکوپی شانه

تصمیم‌گیری درباره زمان مناسب برای آرتروسکوپی شانه باید با مشورت پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار انجام شود. تعیین بهترین زمان برای انجام آرتروسکوپی شانه به چندین عامل بستگی دارد:

• شدت آسیب یا بیماری: در موارد حاد یا شدید، عمل زودتر توصیه می‌شود.

• میزان درد و محدودیت حرکتی: اگر درد و محدودیت شدید باشد، جراحی زودتر مفید است.

• پاسخ به درمان‌های غیرجراحی: اگر درمان‌های محافظه‌کارانه موثر نباشند، آرتروسکوپی توصیه می‌شود.

• سن و سطح فعالیت بیمار: برای افراد جوان‌تر و فعال‌تر، جراحی زودتر می‌تواند مفیدتر باشد.

• زمان بهبودی: باید زمان کافی برای توانبخشی پس از عمل در نظر گرفته شود.

• شرایط کلی سلامتی بیمار: بیمار باید از نظر پزشکی آمادگی عمل را داشته باشد.

مزایای آرتروسکوپی شانه

آرتروسکوپی شانه یک روش کم‌تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات شانه به کار می‌رود. این روش دارای مزایای متعددی است که باعث شده‌اند که آرتروسکوپی به یکی از روش‌های محبوب و موثر در درمان مشکلات شانه تبدیل شود. در ادامه به برخی از مهم ترین مزیت های آرتروسکوپی شانه نسبت به سایر روش ها اشاره نموده ایم:

🟡 کمتر بودن درد پس از عمل: به دلیل برش‌های کوچکتر، بیماران معمولاً درد کمتری را تجربه می‌کنند.

⚪ بازیابی سریع‌تر: به دلیل آسیب کمتر به بافت‌ها، زمان بازیابی کوتاه‌تر است و بیماران زودتر می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.

🟡 کاهش خطر عفونت: برش‌های کوچک‌تر باعث کاهش احتمال عفونت می‌شوند.

⚪ کمتر بودن جای زخم: به دلیل اندازه کوچک برش‌ها، جای زخم‌های کمتری بر روی پوست باقی می‌ماند.

🟡 دقت بیشتر در تشخیص و درمان: آرتروسکوپی امکان مشاهده مستقیم داخل مفصل را فراهم می‌کند که می‌تواند دقت تشخیص و درمان را افزایش دهد.

⚪ کاهش نیاز به بستری شدن: بسیاری از بیماران پس از آرتروسکوپی نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارند و می‌توانند همان روز به خانه بازگردند.

🟡 کاهش هزینه‌ها: به دلیل کاهش نیاز به بستری شدن و دوره‌ی بازیابی کوتاه‌تر، هزینه‌های درمانی کاهش می‌یابد.

⚪ کاربرد گسترده: آرتروسکوپی می‌ تواند برای تشخیص و درمان مجموعه‌ای از مشکلات شانه مانند پارگی روتاتور کاف، التهاب مفاصل و برداشتن اجسام خارجی مورد استفاده قرار گیرد.

آرتروسکوپی شانه با ترمیم روتاتور کاف

آرتروسکوپی شانه با ترمیم روتاتور کاف یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای درمان پارگی‌های روتاتور کاف استفاده می‌شود. روتاتور کاف مجموعه‌ای از چهار عضله و تاندون‌های مرتبط با آن‌ها است که به پایداری و حرکت شانه کمک می‌کنند.

آمادگی برای انجام جراحی آرتروسکوپی شانه

آمادگی برای انجام جراحی آرتروسکوپی شانه شامل چندین مرحله و اقدامات است که به منظور اطمینان از ایمنی بیمار و موفقیت‌آمیز بودن جراحی انجام می‌شود. در ادامه به مراحل و نکاتی که باید در نظر گرفته شوند اشاره نموده ایم:

مشاوره پزشکی

• ارزیابی پزشکی: قبل از جراحی، پزشک تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‌کند و معاینات لازم را انجام می‌دهد. ممکن است نیاز به آزمایش‌های خون، اکوکاردیوگرام یا سایر آزمایشات تصویربرداری داشته باشید.
• مشاوره با متخصص بیهوشی: مشاوره با متخصص بیهوشی برای بررسی نوع بیهوشی که در حین جراحی استفاده خواهد شد (عمومی یا موضعی).

آماده‌سازی قبل از جراحی

• توقف مصرف برخی داروها: پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف داروهایی که می‌توانند خونریزی را افزایش دهند (مانند آسپرین، ایبوپروفن یا داروهای رقیق‌کننده خون) را متوقف کنید.
• اجتناب از خوردن و آشامیدن: معمولاً از بیمار خواسته می‌شود که از نیمه‌شب قبل از جراحی چیزی نخورد و نیاشامد.
• ترک سیگار: اگر سیگار می‌کشید، توصیه می‌شود که حداقل چند هفته قبل از جراحی سیگار را ترک کنید، زیرا سیگار می‌تواند بهبود زخم را کند کند.

آمادگی فیزیکی و محیطی

• آماده‌سازی خانه: قبل از جراحی، محل زندگی خود را آماده کنید تا پس از بازگشت به خانه راحت‌تر بتوانید استراحت کنید. مثلاً وسایل مورد نیاز را در دسترس قرار دهید و محل خواب خود را مناسب کنید.
• ترتیب برای کمک: بعد از جراحی ممکن است نیاز به کمک داشته باشید، بنابراین برنامه‌ریزی کنید که کسی برای کمک به شما در خانه حضور داشته باشد.

روز جراحی

• لباس راحت: لباس‌های راحت و گشاد بپوشید که به راحتی بتوانید آن‌ها را بعد از جراحی بپوشید و درآورید.
• حضور زودتر در بیمارستان: به موقع به بیمارستان یا مرکز جراحی بروید تا زمان کافی برای تکمیل مراحل پذیرش داشته باشید.
• همراه داشتن مدارک پزشکی: مدارک و اطلاعات پزشکی خود را به همراه داشته باشید.

مراقبت‌ های پس از جراحی

• دستورالعمل‌های پس از جراحی: پزشک نکات مهم مراقبت بعد از آرتروسکوپی شانه را به شما ارائه می‌دهد که شامل مراقبت از زخم، مصرف داروها، و تمرینات فیزیوتراپی می‌شود.
• پیگیری‌های پزشکی: برنامه‌ریزی برای ملاقات‌های بعدی با پزشک جهت بررسی روند بهبود و اطمینان از عدم وجود عوارض.

6 نکته مهم جراحی آرتروسکوپی شانه

در ادامه شش نکته مهم که باید قبل از جراحی آرتروسکوپی شانه به آن‌ها توجه داشته باشید را ذکر نموده ایم.:

1. انتخاب جراح ماهر و با تجربه

• مهارت و تجربه جراح: اطمینان حاصل کنید که جراح شما در انجام آرتروسکوپی شانه تجربه کافی دارد. جراحان ماهر می‌توانند خطرات مرتبط با جراحی را کاهش دهند و نتایج بهتری ارائه دهند.
• مشاوره اولیه: در مشاوره اولیه، سؤالات خود را مطرح کنید و درباره تجربه جراح با این نوع جراحی صحبت کنید.

2. آگاهی از روند جراحی و انتظارات پس از آن

• روند جراحی: اطلاعات کاملی درباره‌ی روند جراحی، مدت زمان آن و مراحل مختلف آن کسب کنید.
• انتظارات پس از جراحی: بدانید که چه انتظاراتی باید از دوران بهبودی داشته باشید، مانند مدت زمان استفاده از اسلینگ، نیاز به فیزیوتراپی و زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره.

3. آمادگی فیزیکی و روانی

• سلامت عمومی بدن: مطمئن شوید که بدن شما در بهترین وضعیت ممکن برای جراحی است. ورزش‌های ملایم و تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند.
• آمادگی روانی: به لحاظ روانی آماده باشید. جراحی می‌تواند استرس‌زا باشد، بنابراین داشتن حمایت از سوی خانواده و دوستان می‌تواند مفید باشد.

4. رعایت دستورالعمل‌های پیش از جراحی

• توقف مصرف داروهای خاص: پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف برخی داروها را قبل از جراحی متوقف کنید. دستورالعمل‌های پزشک را دقیقاً رعایت کنید.
• اجتناب از خوردن و آشامیدن: معمولاً از نیمه‌شب قبل از جراحی نباید چیزی بخورید یا بیاشامید.

5. مراقبت‌های پس از جراحی

• مراقبت از زخم: دستورالعمل‌های پزشک در مورد نحوه مراقبت از برش‌ها و جلوگیری از عفونت را دنبال کنید.
• فیزیوتراپی: برنامه فیزیوتراپی را به طور کامل دنبال کنید. این برنامه معمولاً شامل تمرینات حرکتی و تقویتی است که به بازیابی کامل شانه کمک می‌کند.

6. آگاهی از عوارض ممکن و مدیریت آن‌ها

• عوارض ممکن: با پزشک خود در مورد عوارض ممکن مانند عفونت، خونریزی، یا آسیب به اعصاب صحبت کنید و بدانید که چگونه باید آن‌ها را مدیریت کنید.
• پیگیری‌های منظم: پس از جراحی، پیگیری‌های منظم با پزشک برای بررسی روند بهبود و اطمینان از نبود عوارض ضروری است.

سوالات متداول جراحی آرتروسکوپی شانه