پارگی تاندون های شانه، معروف به پارگی روتاتور کاف یکی از شایع ترین آسیب های عضلانی-اسکلتی بوده که فعالیت های روزمره و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه در اثر آسیب های ناگهانی، حرکات تکراری یا فرسایش تدریجی تاندون ها در طول زمان ایجاد می شود. اما پارگی تاندون شانه چگونه رخ می دهد و چه عواملی احتمال بروز این عارضه را افزایش می دهند؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی علل پارگی تاندون شانه، علائم و نشانه های آن، روش های تشخیص، انواع روشهای درمان ، دوره نقاهت و راهکارهای پیشگیری از این آسیب دیدگی بپردازیم پس با ما همراه باشید.
پارگی تاندون های روتاتور کاف چیست؟
پارگی تاندون شانه به آسیب یا گسستگی تاندون هایی گفته می شود که عضلات شانه را به استخوان ها متصل می کنند و نقش بسزایی در حفظ پایداری و حرکت این مفصل دارند. این آسیب دیدگی به صورت جزئی یعنی پارگی بخشی از الیاف تاندون یا کامل یعنی جدا شدن کامل تاندون از محل اتصالش می باشد.
روتاتور کاف شامل مجموعه ای از چهار عضله و تاندون بوده که وظیفه تثبیت و حرکت دادن شانه را بر عهده دارند. پارگی این تاندون ها به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات روتاتور کاف شانه بوده که منجر به درد شدید، ضعف عضلانی و محدودیت در حرکت شانه می شود.
علائم پارگی روتاتور کاف
درد شایع ترین علامت این بیماری بوده ولی نشانه های ابتلا به این وضعیت و پارگی ناکامل متنوع و گسترده می باشد. علاوه بر این علائم وجود مشکلاتی در ورزش ها و فعالیت های بالای سر شایع است. به علت شیوع بالای موارد بدون علائم پارگی ناکامل روتاتور کاف، ارتباط بین یافته های کلینیکال و مطالعات تصویربرداری بسیار مهم است. حال در ادامه به مهمترین علائم پارگی تاندون شانه اشاره می نماییم:
- حساسیت به لمس
- تورم در ناحیه شانه
- درد در جلو یا کناره شانه
- ضعف عضلانی در شانه و بازو
- محدودیت در دامنه حرکتی شانه
- تغییر شکل یا افتادگی ظاهری شانه
- کاهش استقامت در حرکات تکراری
- تشدید درد در شب یا هنگام خوابیدن
- احساس سفتی یا خشکی در مفصل شانه
- ناتوانی در بلند کردن یا نگه داشتن بازو
- شنیدن یا احساس صدای تق یا ترکیدن در شانه
دلایل بروز پارگی تاندون شانه
بهتر است بدانید علل پارگی تاندون شانه ترکیبی از آسیب های ناگهانی و فرسایش تدریجی در طول زمان می باشد. این آسیب دیدگی به دلیل یک حادثه شدید اتفاق می افتد یا به آرامی و در نتیجه فشارهای مداوم بر تاندون ها بروز می کند. در ادامه به مهمترین عوامل موثر در بروز این عارضه اشاره می نماییم:
- آسیب های ناگهانی: سقوط روی شانه یا دست، بلند کردن ناگهانی اجسام سنگین یا برخوردهای شدید منجر به پارگی حاد تاندون می شود.
- حرکات تکراری و استفاده بیش از حد: انجام مداوم برخی کارها یا حرکات تکراری مانند بلند کردن اجسام، رنگ آمیزی یا کارهای دستی سنگین باعث آسیب تاندون های شانه می شود.
- سابقه آسیب یا التهاب مزمن: وجود صدمات قدیمی یا التهاب های طولانی مدت در شانه مانند تاندونیت یا بورسیت باعث تضعیف ساختار تاندون شده و احتمال پارگی آن را افزایش می دهد.
- وضعیت بدنی نامناسب: نشستن یا ایستادن طولانی در وضعیت های غیر ارگونومیک یا انجام حرکات با فرم نادرست، فشار مضاعفی به شانه وارد کرده و منجر به بروز این عارضه می شود.
- آسیب های ورزشی: ورزش هایی که حرکات تکراری یا فشار زیاد به شانه وارد می کنند مانند تنیس، بیسبال، شنا و ورزش های برخوردی یکی از دلایل رایج بروز این آسیب دیدگی می باشد.
- کاهش خونرسانی به تاندون ها: با افزایش سن، جریان خون به برخی تاندون های شانه کاهش می یابد که این موضوع روند ترمیم و تغذیه طبیعی تاندون را مختل کرده و خطر پارگی را افزایش می دهد.
- افزایش سن و فرسایش طبیعی: با افزایش سن ( به ویژه بعد از 40 سالگی) تاندون ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و ضعیف تر می شوند و احتمال پارگی حتی در فعالیت های معمولی بیشتر می شود.
بیشتر بخوانید: شکستگی شانه چیست؟
نقش عوامل داخلی و خارجی در آسیب تاندون روتاتور کاف
علل متعددی در پارگی تاندونهای روتاتورکاف وجود دارد که به دو دسته فاکتورهای داخلی و فاکتورهای خارجی تقسیم می شوند.
فاکتورهای داخلی
فاکتورهای داخلی شامل تغییرات میکروسکوپیک مرتبط با سن بیمار از جمله کم شدن تعداد سلول ها، کم شدن قطر فاسیا یا نیامی که روی عضلات را پوشش می دهند، ایجاد بافت های بیمار در داخل تاندون و همچنین کاهش خون رسانی تاندون ها که این عوامل باعث کاهش قدرت کشش تاندون ها و در نهایت تادونهای روتاتورکاف را مستعد پارگی می نماید.
فاکتورهای خارجی
علل خارجی شامل فشار قسمت قدام آکرومیو و تبع تغییر شکل در استخوان آکرومیو ایجاد می کند و همچنین ناپایداری مفصل شانه و بعضی مواقع گیرافتادگی هایی که در داخل مفصل وجود دارد تحت عنوان اینترنال ایمچینجمنت شناخته می شود. این عوامل باعث تغییرات آناتومیک در تاندون می شوند که بعد از آن با عواملی مثل ضربه های تکراری و کوچک یا ضربه های وارده بزرگ به بیمار باعث پارگی تاندون شانه می شود. ابتدا این پارگی ها به صورت پارگی های ناقص بوده که به مرور زمان با افزایش این ضربات فشار به تاندون به تدریج به طرف پارگی های کامل می رود.
روشهای تشخیص پارگی روتاتور کاف
تشخیص دقیق پارگی تاندون شانه نقش بسیار مهمی در انتخاب روش درمان و پیشگیری از عوارض دارد. این عارضه علائم مشترکی با سایر بیماری های شانه داشته، بنابراین در صورت هر یک از علائم ذکر شده در بالا باید به بهترین متخصص ارتوپد تهران مراجعه نمایید. پزشک با استفاده از مجموعه ای از روش های بالینی و تصویربرداری به بررسی کامل وضعیت شانه می پردازد. مهمترین روشهای تشخیص پارگی تاندون شانه به شرح زیر است:
- سونوگرافی شانه
- معاینه فیزیکی شانه
- بررسی سوابق پزشکی
- آرتروسکوپی تشخیصی
- تصویربرداری ام آر آی (MRI)
- آرتروگرافی (Arthrography)
- تصویربرداری رادیولوژی (X-ray)
- آزمایش خون (CRP و سایر شاخص‌های التهابی)
روشهای درمان پارگی روتاتور کاف
درمان پارگی تاندون شانه به شدت آسیب، محل پارگی، سن و سطح فعالیت شما عزیزان بستگی دارد. پزشک با در نظر گرفتن این عوامل، مناسب ترین روش درمان را برای شما عزیزان انتخاب می کند. تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب از عوارض طولانی مدت و محدودیت حرکتی جلوگیری می کند. مهمترین روش های درمان پارگی تاندون شانه شامل موارد زیر است:
- استفاده از شانه بند
- تعویض مفصل شانه
- استفاده از کمپرس یخ
- جراحی باز ترمیم تاندون
- تزریق کورتیکواستروئید
- جراحی آرتروسکوپی شانه
- فیزیوتراپی و تمرینات توان بخشی
- مصرف داروهای ضدالتهاب و مسکن
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
- استراحت و کاهش فعالیت های فشارزا
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، پارگی تاندون شانه یکی از آسیب های شایع اما قابل درمان بوده که تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب نقش بسزایی در بهبود کامل آن دارد. لازم به ذکر است با توجه به شدت آسیب دیدگی ممکن است درمان با روش های غیرجراحی مانند استراحت، دارو درمانی، فیزیوتراپی و تزریق انجام شود یا در موارد شدیدتر نیاز به جراحی می باشد. پیروی از دستورات پزشکی، انجام تمرینات توان بخشی و رعایت نکات مراقبتی بعد از درمان منجر به بازگشت سریع تر به فعالیت های روزمره و جلوگیری از عود مجدد آسیب دیدگی می شود.
