آرتروز زانو یک بیماری مزمن دردناک است که به تدریج باعث خرابی و تخریب غضروف مفصل زانو می شود. این وضعیت معمولاً با پیری پیشرفت می کند و می تواند به محدودیت حرکت، درد و عدم راحتی در فعالیت های روزمره منجر شود. آرتروز زانو ممکن است نتیجه فرایندهای التهابی و تخریبی باشد که در زمان رشد و پیری اتفاق می افتد. تا پایان این مقاله با ما همره باشید تا درباره این عارضه اطلاعات کاملی به شما ارائه کنیم.
آرتروز زانو چیست؟
در حالت طبیعی غضروف مفصلی سطوح استخوانی درون مفصل را پوشانده و سر خوردن دو مفصل غضروف مفصلی روی یکدیگر سرخورده و باعث حرکت مفصل می شود. آرتروز در اصل از بین رفتن غضروف های مفصلی و نمایان شدن استخوان های زیرین و تماس استخوان با استخوان داخل مفصل می باشد.
عکس آرتروز زانو
دلایل بروز آرتروز زانو
آرتروز زانو بنا به دلایل مختلفی به وجود می آید که به شرح زیر است:
- افزایش سن
- اضافه وزن
- سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی
- کشیدگی عضلات و پارگی لیگامنت ها
- آسیب دیدگی، شکستگی و پارگی رباط
- برخی بیماری های مانند دیابت و نقرس
- فرسودگی یا آسیب غضروف مفصل زانو
- برخی فعالیت های ورزشی که به فشار زیادی به زانو وارد می کنند.
- بیماریهای التهابی مفصل مثل آرتریت روماتوئید که در اثر تخریب لایه های پوشاننده مفصل باعث تخریب غضروف مفصل گردیده و در نهایت ارتروز درون مفصل ایجاد می گردد.
- ضربه به مفصل که این مورد می تواند با ایجاد شکستگی درون مفصل، ضایعات لیگامانی ، پارگی های لیگامانی و منیسک ها باعث حرکت غیر طبیعی زانو گردیده در نهایت منجر به آرتروز زانو شوند.
نکته: عواملی مانند وزن زیاد رابطه مستقیمی با آرتروز مفصل زانو دارد به صورتی که کم کردن حدود ۱۰ کیلوگرم از وزن می تواند تا ۵۰% شانس پیشرفت آرتروز را کم نماید.
بیشتر بخوانید: جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟
علائم آرتروز زانو
همانطور که در بالا ذکر کردیم آرتروز زانو یک بیماری مزمن بوده که منجر به تخریب غضروف مفصل زانو می شود. در این قسمت به مهمترین علائم این بیماری اشاره می نماییم:
- درد زانو: درد یکی از علائم رایج این عارضه بوده و ممکن است در هنگام فعالیت یا استراحت احساس شود. افزایش درد این افراد با فعالیتهایی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها یا زانو زدن افزایش می یابد .
- خشکی و سفتی زانو: هنگام استراحت یا بعد از نشستن طولانی، ممکن است سفتی و محدودیت در حرکت زانو احساس کنید.
- تورم: به دلیل تجمع مایعات مفصل زانو ممکن است با مقداری تورم مواجه شوید.
- کاهش دامنه حرکتی: افراد مبتلا به آرتروز زانو ممکن است نتوانند زانو خود را به طور کامل خم یا راست کنند.
- صدای تق تق: یکی دیگر علائم این عارضه تق تق کردن زانو بوده که در زمان حرکت زانو صدای تق تق یا خرد شدن را احساس می کنید.
- ضعف عضلانی: عضلات اطراف زانو افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، به تدریج ضعیف تر شده و تحلیل می رود.
- خالی کردن زانو یکی از علائم این عارضه بوده که به علت ضعف ساق پا عضلانی و عدم ثبات مفصل زانو بوجود می آید.
- تغییر شکل و اندازه مفصل
- احساس گرمی در مفصل زانو
- کاهش انعطاف‌پذیری مفصل
- تغییر حالت پاها (پرانتزی شدن یا داشتن زانوهای کج)
همچنین بعضی از بیماران تغییر شدت این درد را با تغییر دما و آب و هوا مرتبط می دانند. درمعاینۀ پزشک کم شدن محدوده حرکتی مفصل، التهاب و حساسیت مفصل وجود دارد. در گرافی های انجام شده از زانو کم شدن فاصله مفصلی مشهود است که با پیشرفت آرتروز این تغییرات بیشتر و بیشتر خواهد شد .
روشهای تشخیص استئوآرتریت زانو
آرتروز زانو یا استئوآرتریت زانو از طریق روشهای مختلفی قابل تشخیص است. در ادامه به روشهای تشخیص این عارضه اشاره نمودیم اما با توجه به تشخیص بهترین متخصص ارتوپد تهران ، یکی از روشهای ذکر شده در زیر تجویز می شود:
- معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی مدارک پزشکی و انجام معاینه فیزیکی و بررسی دامنه حرکتی و علائمی مانند تق تق کردن، ورم و آب آوردن، بزرگ شدن مفصل زانو و غیره بیماری را شناسایی می کند.
- رادیوگرافی: پزشک رادیوگرافی را برای بررسی تغییرات در غضروف، استخوان ها و وجود توده یا کیست تجویز می کند.
- MRI: در برخی موارد پزشک این روش را برای بررسی جزئیات بیشتر مفاصل و غضروف های زانو و بافت های نرم مانند تاندون ها، لیگامنت ها تجویز می کند.
- آزمایشات خون: در برخی موارد باید برای بررسی شرایط التهابی، آزمایش خون یا تجزیه مایع زانو انجام شود.
روشهای درمان بیماری آرتروز زانو
درمان آرتروز زانو شامل روش های مختلفی بوده که با توجه به تشخیص پزشک، شدت و نوع بیماری یکی از روشهای ذکر شده در زیر تعیین می شود:
- کاهش وزن: همانطور که میدانید اضافه وزن فشار زیادی به زانو وارد می کند به همین دلیل کاهش وزن به کاهش درد و بهبود بیماری کمک می کند.
- فعالیت بدنی: ورزش هایی مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری در تقویت عضلات اطراف زانو نقش بسزایی دارد و همینطور سفتی مفصل را کاهش می دهد.
- دارو درمانی: در صورت تجویز پزشک می توانید جهت کاهش درد و التهاب از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن استفاده نمایید.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود عملکرد زانو دارد زیرا منجر به تقویت عضلات زانو، بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد می شود.
- تزریق ژل: در موارد شدیدتر تزریق استروئید به مفصل در بهبود التهاب و درد بسیار موثر است. همینطور تزریق اسید هیالورونیک منجر به کاهش درد و بهبود فعالیت مفصلی می شود.
- زانوبند و کفش طبی: استفاده از زانوبند و کفش های طبی در کاهش فشار به زانو بسیار مفید است.
- جراحی: روشهای جراحی یکی از بهترین و موثرترین روش برای درمان این عارضه محسوب می شود. آرتروسکوپی زانو و جراحی تعویض مفصل دو نوع جراحی برای درمان این بیماری می باشد.
- تزریق پی آر پی: در این روش، خون بیمار گرفته شده و پس از پردازش، پلاسمای غنی از پلاکت جدا می شود که این پلاکت ها به ترمیم بافت های آسیب دیده کمک می کنند.
بیشتر بخوانید: روشهای درمان آرتروز زانو
چه کسانی به بیماری آرتروز زانو مبتلا می شوند؟
لازم به ذکر است آرتروز زانو یکی از شایع ترین بیماری زانو است. این بیماری افراد مختلفی را تحت تاثیر قرار می دهد، اما برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. استئوآرتریت زانو ممکن است در سنین مختلف رخ دهد اما این عارضه بیشتر در افراد بالای 40 سال مشاهده می شود. همچنین درصد احتمال این بیماری در بانوان بیشتر از مردان است.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب بالا نتیجه می گیریم آرتروز زانو یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی بوده که تاثیرات قابل توجه و منفی بر زندگی افراد می گذارد. عوامل مختلفی اعم از سن، اضافه وزن، عوامل ژنتیکی و آسیب دیدگی در بروز این بیماری نقش دارند. لازم به ذکر است تشخیص زودهنگام و درمان مناسب به کاهش علائم و بهبود عملکرد زانو کمک بسیار زیادی می کند.
