جراحی شانه یکی از روش های درمانی رایج برای بهبود آسیب ها و مشکلات به وجود آمده برای شانه ها است. متخصصان ارتوپدی با توجه به محل آسیب دیدگی ها و نوع آن ها در خصوص شیوه های جراحی تصمیمی می گیرند و به درمان وضعیت بیماران می پردازند. برای آن که آشنایی کاملی با انواع جراحی های شانه و دلایل انجام آن ها داشته باشید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
جراحی شانه چیست و چرا انجام می شود؟
جراحی شانه یک فرآیند جراحی است که به منظور تصحیح مشکلات یا آسیب های مرتبط با استخوان شانه، مفاصل، عضلات، یا بافت‌های اطراف شانه انجام می‌شود. این جراحی ممکن است برای درمان شکستگی ها، جابجایی استخوان‌ها، تعمیر مفاصل، پیشگیری یا درمان بیماری‌های عضلاتی و افزایش حرکت شانه صورت گیرد. جراحان متخصص ارتوپدی بر اساس تشخیص پزشکی و شدت مشکل، انواع مختلفی از جراحی شانه را انجام می‌دهند.
مزایای جراحی شانه
جراحی شانه برای درمان مشکلات و آسیب‌های مختلف در این ناحیه مفید است و باعث بهبود عملکرد و کاهش درد می‌شود. برخی از مزایای اصلی جراحی شانه عبارتند از:
✅ تعمیر و بازسازی بافت‌ها: جراحی شانه امکان تعمیر و بازسازی بافت‌های مختلف اطراف مفصل شانه را فراهم می‌کند،
✅ کاهش درد: جراحی می‌تواند بهبود قابل توجهی در کاهش درد مرتبط با مشکلات شانه به ویژه در موارد شکستگی، التهاب مفاصل یا آسیب‌های روتاتور کاف ایجاد کند.
✅ بهبود حرکت و عملکرد: انجام جراحی می‌تواند حرکت شانه را بهبود بخشد و عملکرد طبیعی آن را بازیابی کند. در نتیجه به افراد امکان می دهد که به فعالیت های روزمره و تمرینات ورزشی خود بازگردند.
✅ کاهش محدودیت‌ها: در صورت وجود مشکلات مانند محدودیت حرکت یا تشخیص بیماری‌های عضلاتی و مفصلی، جراحی ممکن است این محدودیت‌ها را کاهش دهد و به فرد امکان زندگی فعالتری بدهد.
✅ ترمیم روتاتور کاف: در موارد آسیب به روتاتور کاف، جراحی می‌تواند به ترمیم و تقویت این عضلات بپردازد.
انواع جراحی های شانه
جراحان متخصص ارتوپد بر اساس تشخیص پزشکی و شدت مشکل بیماران، انواع مختلفی از جراحی شانه را انجام می‌دهند. برخی از انواع رایج جراحی‌های شانه عبارتند از:
جراحی ترمیم شکستگی
در صورت شکستگی استخوان‌های شانه به دلیل آسیب ناشی از حادثه یا فشار مکرر، جراحی تعمیری ممکن است نیاز باشد. این جراحی شامل استفاده از پیچ‌ها، مهره‌ها یا سیم‌ها برای تثبیت استخوان‌ها به منظور بهبود خوابیدگی و ترمیم استخوان می‌شود.
تعویض مفاصل شانه
در برخی موارد، ممکن است نیاز به تعویض مفاصل شانه با مفاصل مصنوعی باشد. این جراحی به عنوان جایگزینی برای مفصل شانه آسیب‌دیده یا مفاصلی که به دلیل آرتریت یا سایر بیماری‌ها فاسد شده‌اند، اجرا می‌شود.
تعمیر لابرال از اشکال در گلنون (Labral Repair)
این جراحی معمولاً برای تعمیر آسیب‌ها یا اشکال در لابرال گلنون (Labrum) که یک حلقه از بافت محافظت‌کننده در دور مفصل شانه است، انجام می‌شود.
بازسازی روتاتور کاف
جراحی بازسازی روتاتور کاف یک روش جراحی متداول درمان مشکلات و آسیب‌های مرتبط با روتاتور کاف (Rotator Cuff) در مفصل شانه است.
جراحی آرتروسکوپی شانه
چگونه آتروسکوپی شانه انجام می شود
در این جراحی، پزشک از دستگاه آرتروسکوپ برای دیدن و انجام عمل جراحی درون مفصل شانه استفاده می‌نماید. این دستگاه شامل یک لوله نازک با دوربین و ابزارهای جراحی متصل به آن است.
چه کسانی کاندیدای جراحی شانه هستند؟
انتخاب جراحی شانه بستگی به نوع مشکل و شرایط خاص هر فرد دارد. افرادی که ممکن است کاندیدای جراحی شانه باشند عبارتند از:
شکستگی شانه: افرادی که شانه‌ی خود را شکسته‌اند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند تا بافت‌ها و استخوان‌ها به درستی ترمیم شوند.
آسیب به روتاتور کاف: افراد با آسیب به عضلات روتاتور کاف (گروهی از چهار عضله در اطراف شانه) ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند تا ترمیم و تقویت این عضلات انجام شود.
بیماری‌های مفصلی: برخی از بیماری‌های مفصلی مانند التهاب مفاصل (آرتریت) ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
شانه‌های مستعد به لغزش: افرادی که با مشکلات لغزش یا خروج از مفصل شانه مواجه هستند، ممکن است برای تقویت و تثبیت مفصل به جراحی نیاز داشته باشند.
ترمیم بعد از جراحی: در برخی موارد، افرادی که جراحی قبلی در شانه داشته‌اند و نیاز به ترمیم یا بازسازی دوباره دارند، ممکن است جراحی شانه را در نظر بگیرند.
عوارض جراحی های شانه
جراحی‌های شانه ممکن است با عوارض مختلفی همراه باشند. بعضی از عوارض رایج جراحی‌های شانه عبارتند از:
درد: پس از جراحی، درد موقتی در محل عمل امکان‌پذیر است. معمولاً این درد با مصرف داروهای تجویزی یا استفاده از یخ قابل مدیریت است.
ورم و احتمال خون ریزی: ورم موقت در اطراف محل جراحی اتفاق می‌افتد که به طور کلی با گذر زمان کاهش می‌یابد. احتمال خون‌ریزی نیز یک عارضه ممکن است که نیاز به مراقبت و مداخله پزشکی داشته باشد.
محدودیت حرکت: پس از جراحی، برخی از افراد ممکن است محدودیت در حرکت شانه تجربه کنند. فیزیوتراپی پس از جراحی معمولاً به افراد کمک می‌کند تا بهبود حرکت خود را تسهیل کنند.
عفونت: عفونت در محل جراحی یک عارضه نادر ولی جدی است. نظافت مناسب و پیگیری دقیق از سوی پزشک می‌تواند این ریسک را کاهش دهد.
تحریک عصب ها: ممکن است جراحی به عصب‌ها در اطراف شانه تحریک و درد و احساس غیرطبیعی در این ناحیه ایجاد کند. این تحریک معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابد.
پارگی عضلات یا رباط ها: در برخی موارد، ممکن است پارگی دیگر عضلات یا رباط هادر اثر جراحی اتفاق بیفتد که به عنوان یک عارضه نادر شناخته می‌شود.
آیا جراحی شانه یک عمل پرخطر است؟
جراحی شانه یک روش تهاجمی است که با مخاطرات و عوارض یاد شده همراه است. با این حال در بسیاری از موارد، به عنوان یک جراحی نسبتاً ایمن و موثر شناخته می‌شود. میزان خطر و موارد عوارض به عوامل مختلفی از جمله نوع جراحی، وضعیت فیزیکی فرد، و تاریخچه پزشکی او بستگی دارد.
پیش از تصمیم به جراحی، ارتباط مستمر با پزشک، بررسی دقیق و اطلاعات جامع در مورد مزایا و خطرات و همچنین توجیه دقیق تصمیم با توجه به شرایط خاص فرد اهمیت دارد. برنامه درمانی مناسب و پس از جراحی به همراه فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود سریع تر و موثرتر عمل کند.
مراقبت های قبل از جراحی شانه
مراقبت های قبل از جراحی شانه می‌تواند نقش مهمی در موفقیت عمل جراحی و بهبود سریع‌تر بعد از جراحی ایفا کند. در ادامه تعدادی از نکات مراقبتی مهم پیش از انجام جراحی شانه آورده شده‌اند:
مشاوره با پزشک: یکی از اولین قدم‌ها قبل از جراحی، مشاوره با پزشک جراح است. پزشک می‌تواند شرایط شما را ارزیابی کرده و توضیحاتی در مورد جزئیات جراحی و راهنمایی‌های قبل از عملارائه دهد.
آزمایشات و تصویربرداری: پزشک ممکن است تعدادی از آزمایشات مورد نیاز را تجویز کند. این ممکن است شامل آزمایش‌های خون، تصاویر رادیولوژی مثل ایکس‌ری یا MRI و سایر تست‌های تشخیصی باشد.
توقف مصرف داروها: در صورتی که داروهای خاصی مصرف می‌کنید، پزشک ممکن است درخصوص توقف یا تنظیم مصرف آنها قبل از جراحی نصیحت کند. این ممکن است شامل داروهای ضد التهاب یا داروهایی با اثرات خاص باشد.
آموزش فیزیوتراپی: شاید پزشک شما توصیه به جلسات فیزیوتراپی قبل از جراحی دهد. این جلسات می‌توانند به بهبود حالت عملکرد و قوی تر شدن عضلات مرتبط با شانه کمک کنند و به بهبود بعد از جراحی کمک کنند.
پیشنهادات تغذیه و سلامت: تغذیه مناسب و حفظ وزن سالم می‌تواند در بهبود سریع‌تر پس از جراحی و کاهش ریسک عوارض مرتبط با چاقی کمک کند.
میزان موفقیت جراحی های شانه چقدر است؟
پس از جراحی شانه، معمولا تا حد زیادی عملکرد و وضعیت شانه بهبود می یابد، اما در برخی موارد، شانه ممکن است به حالت کامل اولیه باز نگردد. موفقیت جراحی و بهبود عملکرد شانه بستگی به میزان خطرات و مشکلات مرتبط با جراحی، توانایی ترمیم بافت ها و عضلات و همچنین انجام تمرینات فیزیوتراپی بعد از عمل دارد.
افراد باید تا حد ممکن دستورات پزشک و فیزیوتراپی را دنبال کرده و تا حد امکان فعالیت‌های زندگی روزمره و تمرینات ورزشی را به تدریج و با مشاوره پزشک ادامه دهند. در بعضی موارد، علت اصلی جراحی ممکن است منجر به بهبود کامل نشود و شاید برخی محدودیت‌ها باقی بمانند، اما در بسیاری از موارد، افراد به حالت عادی و فعالیت‌های روزانه خود باز می‌گردند.
چگونه عوارض جراحی شانه را کاهش دهیم؟
برای کاهش عوارض جراحی شانه و افزایش احتمال بهبودی سریع تر، می‌توانید مراقبت ها و نکات زیر را رعایت کنید:
انجام دقیق توصیه های پزشکی و مراقبتی پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است. از انجام دقیق و مطلوب تمام دستورات اطمینان حاصل کنید.
✅ برای کاهش ورم و درد، از کمپرس یخ یا کیسه‌های یخی استفاده کنید. این کار را مطابق توصیه های پزشک انجام دهید.
✅ اجتناب از فعالیت های سنگین و حرکات ناگهانی تا حد زیادی در جهت بهبودی و کاهش عوارض به شما کمک خواهد کرد.
✅ برنامه‌های فیزیوتراپی پس از جراحی می‌توانند به بهبود عملکرد شانه و کاهش محدودیت ها کمک کنند.
✅ داروهای تجویز شده توسط پزشک را به دقت مصرف کنید تا درد کنترل شود.
✅ به پزشک خود اطلاع دهید اگر هرگونه علامت یا علامت ناعادی پس از جراحی مشاهده کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
✅ مطابق دستورات پزشک یا متخصص تغذیه خود، دستورالعمل غذایی مناسب برای دوران نقاهت را تهیه کنید، تا بهبود سریع تر رخ دهد.
برای انجام جراحی شانه به چه کسی مراجعه کنیم؟
برای آن که بتوانید بهترین نتیجه را از جراحی شانه داشته و با کمترین عوارض این عمل را پشت سر بگذارید، راه های مختلفی در این مقاله عنوان کردیم. یکی از موثر ترین راه ها برای بهترین نتیجه گیری در این خصوص مراجعه به بهترین جراح شانه است. دکتر حمیدرضا اصلانی متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحی شانه از آمریکا هستند که با تجربه چندین ساله در انجام این جراحی ها در حال درمان بیماران هستند.
